ACİL DURUM EYLEM PLANI NEDİR NASIL YAPILIR
Acil Durum Eylem Planı
Çalışma ortamının, doğal ve insan kaynaklı her türlü unsurunun olası bir tehlikeyi yaşamasını engellemek veya engellenemeyen tehlikeleri zarar görmeden veya en az zararla bertaraf etmesi amacıyla hazırlanır. Çalışma ortamında acil durum eylem planlarının hazırlanması, önleme, koruma, tahliye, yangınla mücadele, ilk yardım ve benzeri konularda yapılması gereken çalışmalar ile bu durumların güvenli olarak yönetilmesi ve bu konularda görevlendirilecek kişilerin acil durum sırasında kimin hangi görevleri üstleneceğinin önceden belirlendiği yazılı plandır.
Acil Durum Nedir?
Acil durum; çalışanlar, müşteriler, ziyaretçiler veya halk arasında ölüm ve ciddi yaralanmaya neden olabilecek veya işin durmasına, faaliyetlerin aksamasına, fiziksel veya çevresel olarak zarar görmesine, tesisin mali yapısının bozulmasına ve toplum içinde itibarının düşmesine neden olabilecek, plan dışı, istem dışı gelişen olaylardır. Örnek;
Deprem
Yangın
Sel ve su baskınları
Sabotaj
Patlama
Tehlikeli madde taşımacılık, depolama, atık gibi olaylar
Terör saldırısı
Acil Durum Eylem Planı Hazırlık Aşaması
Öncelikle çalışma ortamında Risk Değerlendirmesi Raporunun hazırlanması gereklidir. Bu raporda belirlenen eksiklikler de değerlendirilerek çalışma ortamında oluşabilecek doğal ve insan kaynaklı acil durumlarda değerlendirilerek Acil Durum Eylem Planını yapılmalıdır. Acil Durum Eylem Planının da olay öncesi ve olay sonrası şeklinde olmalıdır yani olay gerçekleşirse bu önlemler alınacak bunlar yapılacak şeklinde hazırlanmalıdır. Acil Durum Eylem Planının amacı; olayların çıkmaması, büyümemesi veya büyüdüğü takdirde yapılacak olan tüm çalışmaların önceden belirlenmesi ve görev yapan tüm çalışanların görev, yetki ve sorumluluklarının belirlenmesidir.
Acil Durum Eylem Planının 4 Aşaması vardır bunlar;
*Planlama
*Tehlikelerin ve olasılıkların analizi
*Planın geliştirilmesi
*Planın uygulanması
Acil Durum Eylem Planında;
Acil durum planı genel esasları,
Acil durum organizasyonu ve görevi,
Acil durum ekipleri ve görevleri,
Haberleşme ve iletişim sistemi ve planı,
Acil durum toplanma yeri belirlenmesi,
Acil durum çıkış yolları ve çalışma ortamı krokisi,
Acil durum prosedürleri,
Gerekli araç, gereç ve malzemeler,
Acil durum iletişim listesi
Acil durum kuruluşları ile koordinasyon ve işbirliği,
Acil durum senaryoları ve tatbikat planlaması
Bu planlar çerçevesinde haberli ve habersiz yapılacak tatbikatlar, önlem ve müdahale çalışmalarına sağlıklı bir süreklilik kazandırması açısından büyük önem taşır. Tatbikatlar, tam boyutlu ve işlevsel olmalıdır. Bir tatbikat, ne kadar gerçeğe uygun ve tatbikatın zorluk derecesi ne kadar yüksek olursa o kadar gerçek olaya yaklaşılmış olur ve daha sağlıklı sonuçlar elde edilir.
Acil Durum Eylem Planında ekipleri ve görevleri
• Söndürme Ekibi,
• Kurtarma Ekibi,
• Koruma Ekibi,
• İlkyardım Ekibi,
Söndürme ve kurtarma ekipleri en az 3’er, koruma ve ilk yardım ekipleri ise en az 2’şer asıl ve yedek kişilerden oluşur.
Ekipteki kişilerin bulundukları görevlerle ilgili eğitimleri almaları sağlanır. Bu kişiler adı soyadı ve iletişim bilgileriyle beraber Acil Durum Eylem Planını raporuna eklenir.
Toplanma Alanları
Olası bir acil durumda insanların hangi noktada toplanacaklarının belirlenmesi, insanların dağılmaması ve kişilerin sayımı vb. faaliyetlerin hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesi için toplanma bölgeleri belirlenmelidir. Bu belirlenen yer Acil Durum Eylem Planını raporuna eklenir ve o noktaya toplanma yeri levhası konular ve çalışma ortamındaki bütün çalışanlara bilgi verilir.
Dokümantasyon
*İşyerinin unvanı, adresi ve işverenin adı
*Hazırlayanların adı, soyadı ve unvanı
*Hazırlandığı tarih ve geçerlilik tarihi
*Belirlenen acil durumlar
*Alınan önleyici ve sınırlandırıcı tedbirler
*Acil durum müdahale ve tahliye yöntemleri
Acil Durum Eylem Planını Geçerlilik Süresi
– Çok tehlikeli sınıf ise 2 yılda bir,
– Tehlikeli sınıfta ise 4 yılda bir,
– Az tehlikeli sınıfta ise 6 yılda bir acil eylem planını yenilemelidir.
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu hükümlerince firmanıza uygulanacak olan “Cezai Müeyyideler”.
*İşyeri tehlike sınıfı ne olursa olsun
*İşyerinde 50’den az ya da çok çalışan olsun ya da olmasın
*Tüm işletmelerin
*Acil eylem planı yaptırılması için bir süre veya kademeli geçiş söz konusu olmadığından,
Kanunun 11 inci maddesi gereğince, 01.01.2013 tarihi itibariyle, iş sağlığı ve güvenliği yönünden işveren acil eylem planı yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür. Yükümlülük tüm işverenler için 01.01.2013 tarihi itibariyle başlamıştır. Aksi halde aynı yasanın 26 ıncı maddesinin, 1. fıkrasının d) bendine göre: 11 ve 12 nci maddeleri hükümlerine aykırı hareket eden işverene, uyulmayan her bir yükümlülük için bin Türk Lirası, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktarın ödenmesine hükmeder.
Onur AKDEMİR / İş Sağlığı ve Güvenliği Danışmanı