0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Başlığı okuyunca çoğunuzun kanser dediğini duyar gibiyim. Bir kısmınız da obezite diyordur. Ama benim bahsedeceğim hastalığın ölüm riski yok. Hatta vücudunuza hiç zarar vermiyor. Kimse sizi bu hastalığınız için ziyarete gelmiyor. Ağrı, acı, sancı çekmiyorsunuz. Hatta zevk alıyor, mutlu oluyorsunuz. Ama geç kalır da tedavi olmazsanız, doğuracağı sonuçlar sizi intihara kadar götürebilir.

Özellikle bayanların çok ilgisini çeken, iştahını kabartan alışverişten söz ediyorum. Evet alışveriş, aşırı olursa, bütçenizi aşıyor ya da lüzumsuz şeyler alıyorsanız, hatta sizin ya da aile bireylerinizin ihtiyaçlarını alırken bile haz duyuyorsanız siz de alışveriş hastalığı Oniomania’dan muzdaripsiniz demektir.

Neden çağın hastalığı dedim? Çünkü giderek çoğalan AVM ler, bankaların sebil gibi dağıttığı kredi kartları, reklamların sürekli tüketimi pompalaması, cep telefonu ve bilgisayarlarla internetten kolay ulaşım sonucu alışveriş eylemi son yıllarda arttı. Artık kendimizi sürekli bir şeyler alırken buluyoruz.

Oniomania, para harcamak ve bir şeyleri satın almak için doyumsuz bir dürtü oluşturan bu rahatsızlık, tipik olarak olumsuz sonuçlara yol açan bir davranış bozukluğu. Uzmanlar bu bağımlılığın altında yatan şeyin boşluk duygusu olduğunu söylüyorlar; kişilerin yaşadığı gerilim duygularını azaltmak ya da yaşadıkları doyumsuzluk duygusunu bir şeyleri satın alarak bastırmak için hissettikleri karşı konulamaz bir alışveriş yapma dürtüsü olduğunu belirtiyorlar.
Araştırmacılar, bozukluğun en çok kadınlarda görüldüğünü ve bunun giderek büyüyen bir sorun olduğunu, ancak insanların yaşadıkları problemleri kabul etmekte isteksiz oldukları için doğru rakamlar elde etmekte zorlandıklarını açıklıyorlar. Ancak erkeklerde de oldukça yüksek bir oranda.

Aynı renk ve desene sahip onlarca gömlek, kravat ya da ayakkabıya sahip, ayrıca çocuklarına aldıkları yüzlerce oyuncağın sonunu getiremeyen erkekler de bu alışveriş bağımlılığı davranışına sahipler.

Alışveriş hastası iseniz almaya karşı dayanılmaz bir istek duyuyorsunuz. Aldığınız anda haz duyuyor ama sonrasında pişmanlık yaşıyorsunuz. Genellikle kredi kartı kullanıyorsunuz çünkü kredi kartını kullandığınız zaman alışverişin gerçek sonuçları ile o an yüzleşmemiş oluyor ve o an yaşadığınız acı duygusu ile geçici de olsa baş etmiş oluyorsunuz. Almanın hazzını da anında yaşıyorsunuz. Kredi kartları alışveriş yaparken ne verdiğimize değil, ne aldığımıza odaklanmamıza sebep oluyor. Bu nedenle de kredi kartı kullanımı bireyleri sıkıntı duyma-alışveriş yapma-üzüntü ve pişmanlık döngüsü içine itiyor. Borçlarınızı ve ne kadar alışveriş yaptığınızı söyleyemiyorsunuz çünkü bunun sizi kısıtlamalarına yol açacağını biliyor ve bundan korkuyorsunuz.

Uzmanlar, bu bağımlılığın depresyon veya daha ciddi psikolojik rahatsızlıkların bir belirtisi veya sonucu olduğunu, hatta beyinde bir organik bozukluktan kaynaklanabileceğini, kişilik gelişiminde varlığını geliştiremeyen bireylerin çocukluktan gelen değersizlik ve sevilmeme duygularını bastırabilmek için bu yola başvurduklarını söylüyorlar.

Bu bireyler özellikle depresyon dönemlerinde sadece alışveriş yaparak rahatlıyorlar. Alışveriş esnasında satıcılar ile kurdukları olumlu etkileşim bireylerin özgüvenlerini arttırıyor. Aldıkları eşyaların beğenilmesi ve iltifat edilmesi imajları ile ilgili karamsar düşüncelerinin azalmasına yardımcı oluyor.

Öte yandan bu davranışlar başlarda eğlendirici ve rahatlatıcı olsa da, sonradan bireylerde gerilimin çözülmesi ile olumlu duygular suçluluğa, sinirliliğe, mutsuzluğa ya da hiçbir şey değişmemiş gibi bir hissizliğe dönüşebiliyor.

Ancak tedavi mümkün  ve konuşma yöntemli terapiler en çok tavsiye edilenler. Oniomania’sı olan kişiler için alışveriş yapma zorunluluğu, anksiyete ve depresyonla başa çıkabilmek için öğrenilmiş bir strateji, bu nedenle terapilerde bu zorunluluğu ortaya çıkaran tetikleyicileri çözmek önemli. Aynı zamanda kişi, alışveriş yerine kendi kendine rahatlamak için onu mutlu eden olayları veya anıları keşfederek de bunun üstesinden gelmek için çabalayabilir.

Siz de alışveriş için karşı koyulmaz bir istek duyuyor, boş zamanlarınızı geçirmek ya da olumsuz duygularınızla baş etmek için kendinizi AVM’ lere atıyorsanız, aldıklarınızı saklıyorsanız, gelirinizden fazla harcıyorsanız geç olmadan mutlaka bir psikiyatri kliniğine başvurmalısınız.

NİLÜFER BEKÇİ