0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Yerli malı 12-18 Aralık tarihleri arasında okullarımızda kutlanılmaktadır. Yerli malı haftası; 1. Dünya savaşı sonrası oluşan ekonomik darboğazın ardından yabancı ülkelere para akışının önünün kesilmesi ve toplumsal tutum bilincinin oluşmasını amaçlamaktadır.

Hafta süresince tutumlu olmanın, yatırım yapmanın ve yerli malı kullanmanın öneminin uygulandığı yerli malı haftası, yerli tüketimin bilinçli olarak artmasını amaçlayan yerli malı haftası 1946 yılından itibaren kutlanılmaya başlanılmıştır.
Öğrencilik yıllarında, yerli malı haftası kutlamalarında, köy okulunda eğitim gördüğümüzden dolayı, köyde yetişen meyve ve çerezlerin yanı sıra ailemizin pazardan getirdiği köyümüzde ve bölgemizde yetişmeyen meyveleri de çeşitlerimizin içerisine katarak okula götürürdük. Öğretmenimiz götürdüğümüz bu yiyecekleri karıştırarak her öğrenciye adaletli bir şekilde paylaştırır ve bizlere ülkemizin ne kadar zengin olduğunu, tarımda da kendi kendine yeten yedi ülkeden birisinin de biz olduğumuzu anlattığında gurur duyar, sevinir yerli malı haftasının kutlanmasını gururlu bir şekilde tamamlardık.

Şimdi o günler ile bu günleri kıyasladığımız zaman, bakliyat ürünlerini dışarıdan aldığımız gibi, samanı dahi ithal eder olduk.

Çocukluğumda köy yerinde hiçbir köylünün maaşı ve emeklisi olmadığı gibi hep çalışarak, hep üreterek tabiri caizse entegre bir dönüşümle üretim yapılmaktaydı. Hayvanlarımızın gübresi ile tarlalarımız gübrelenir, ekinlerimiz (Arpa-Buğday) ekilir, harman zamanı geldiği zaman kaldırılan mahsul öncelikle bir yıllık kendi ve hayvanlarımızın yiyeceği ayrılır ve değirmenlere gidilerek; unumuz, bulgurumuz öğütülür ve evin ambar ve kilerlerine koyardık. Kalan buğdaylardan gelecek yıl ekeceğimiz tohum ayrılır ambarlarda saklanırdı.

Harmanda elde edilen samanlar samanlıklara katılır, yine harmanda kaldırılan arpa koyunların ve diğer malların yiyeceği olarak saklanırdı. İhtiyaç fazlası hububatlar ve samanlar satılarak değerlendirilir paraya çevrilirdi.
Ektiğimiz Nohut, Ayçiçeği, Susam, Haşhaş, Aspir gibi ürünler kaldırıldığında; Ayçiçek, Susam, Haşhaş ve Aspirden bir yıllık yiyeceğimiz sıvı yağlarımızı hazırlar kilerlerimize stoklardık. Bu ürünlerin posaları ise hayvan yemi olarak saklanır ve kışın hayvanlara verilirdi.

Koyunların yapağı ve kuzuların yünleri ihtiyaç gereği pazarlarda satılarak, bir yıllık giyim, kuşam alınır ve köydeki ya da kasabadaki terziye diktirilerek giyim ihtiyacımız karşılanırdı.

İhtiyaç kadar yünler; yatak, yorgan, yastık malzemesi olarak kullanılır, kalan yün olursa ninelerimiz ve analarımız bu yünleri eğirerek ip haline getirip, çorap, kazak v.b giyecekler üretilirdi.
Eskiyen kazak ve basma türü elbiseler geri dönüşüm yapılarak ince ince kesilerek yolluk, çul, çuval dokunarak değerlendirilirdi.

Yine hayvanların sağılmasında elde edilen sütlerden yoğurt, peynir, tereyağı, ayran, deri peyniri, lor gibi gıda ürünleri yapılarak, kış boyu yiyeceğimiz stoklandığı gibi biriktirilen yumurta ve fazlalık yoğurt, peynir, tereyağı, gibi gıda ürünleri kasaba pazarlarında satılarak, Pazar harcı karşılanırdı. İnsanlar para bakımından fakirdiler ama mutluydular, huzurluydular.

Köy yerinde hayvancılık da ve çiftçilikte girdi maliyetlerin artması, gübrelerin, yemlerin pahalanması çiftçiliğin ve hayvancılığın bırakılmasına ve askeri ücretle çalışma adına şehirlere göçe mecbur kalındı.

Benim köyümde 80- 100 haneden 50- 60 sürü koyun çıkarken, şimdi kalan 15-20 haneden koyun sürüsü yok denecek kadar az olduğu gibi, her evde bulunan birkaç büyük baş hayvancılıkla geçim sürdürülmeye çalışılmaktadır.
Eskiden suyu kuyudan kullanırken, çamaşırları dere ve çay kenarlarında, kuyu başlarında yıkarken şimdi köy yerlerinde her şey var. Şehir yerinde ne varsa köy yerinde de var; elektrik var, su şebekesi var, hatta kanalizasyon bile var. Çöplerimizi ilçe belediyeleri toplayıp götürmekteler ama o köy yerlerinde insan yok.

Hüsamettin TAT